Blog

UncategorizedΗ εξάλειψη των (δικαιωμάτων) Αφγανών γυναικών
  • Ελληνικά
  • English
  • Η εξάλειψη των (δικαιωμάτων) Αφγανών γυναικών

    Το τελευταίο δίμηνο οι Ταλιμπάν έχουν καταλάβει περισσότερα εδάφη στο Αφγανιστάν από οποιοδήποτε διάστημα αφότου έχασαν την εξουσία πριν από 20 χρόνια. Ενθαρρυμένοι και ενισχυμένοι λόγω και της αποχώρησης των δυνάμεων των ΗΠΑ, οι Ταλιμπάν ανακαταλαμβάνουν περιοχές και πόλεις στα βόρεια, περιλαμβανομένων των Κουντούζ, Σαρ-ε-Πουλ, Ταλοκάν και Σεμπεργκάν, καθώς και τη Ζαράνζ στα νοτιοδυτικά και το Γκάζνι στα ανατολικά, σε απόσταση μόλις 150 χλμ. από την Καμπούλ, ενώ και η Χεράτ στα δυτικά καταλήφθηκε μετά από πολιορκία εβδομάδων, όπως και η Λασκάρ Γκα, πρωτεύουσα της επαρχίας Χελμάντ στα νότια. [1] H Καμπούλ,η  μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, καταλήφθηκε στις 15/8.

    Oι σημαντικές εξελίξεις για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν

    Oι Ταλιμπάν ανήλθαν στην εξουσία λόγω εμφυλίου πολέμου τη δεκαετία του 1990 μετά την εκδίωξη των Σοβιετικών από το Αφγανιστάν. H ισλαμική στρατιωτική ομάδα το 1994 έθεσε υπό έλεγχο το Κανταχάρ και το 1996 την κεντρική κυβέρνηση στην Καμπούλ κυβερνώντας το μεγαλύτερο μέρος του Αφγανιστάν μέχρι το 2001. [2]

    Η διεθνής επέμβαση των δυτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν με πρωταγωνιστικό ρόλο τις ΗΠΑ μετά το 2001, (λόγω του ότι αυτή η χώρα ήταν ορμητήριο της Αλ-Καιντα)  έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη να δημιουργηθεί στο Αφγανιστάν ένα κράτος οργανωμένο και σύγχρονο.[3]

    Μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν ως μέρος της ανοικοδόμησης του Αφγανιστάν μετά το 2001, ήταν ο Νόμος για την Εξάλειψη της Βίας κατά των γυναικών του 2009 ο οποίος κατοχύρωνε την νομική προστασία κοριτσιών και γυναικών από την ενδοοικογενειακή βία. [4]
    Eξαιρετικής σημασίας για τις γυναίκες ήταν όταν το Σύνταγμα του 2004 περιέλαβε για πρώτη φορά στην ιστορία του Αφγανιστάν συγκεκριμένη νομοθετική πρόνοια ότι απαγορεύεται οποιαδήποτε διάκριση ανάμεσα στους πολίτες του Αφγανιστάν και ότι ο άνδρας και η γυναίκα έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις έναντι του Νόμου [5].  Η Aφγανή δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιώματων και σύμβουλος του Παρατηρητίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Fereshta Abbasi ανέφερε ότι μέχρι την θέσπιση του πιο πάνω η μητέρα της δεν μπορούσε να λάβει εθνικό δελτίο ταυτότητας επειδή απαγορευόταν για τις γυναίκες.

    Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί ότι το 2009 θεσπίστηκε νομοθεσία την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (EVAW) η οποία ποινικοποίησε πρακτικές οι οποίες βλάπτουν τις γυναίκες όπως είναι η κακοποίηση και η σεξουαλική βία/επίθεση. Σύμφωνα με την Όξφαμ ο αριθμός γυναικών αστυνομικών, δικηγόρων και δικαστών αυξήθηκε, καθιστώντας δυνατή την πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη. Δημιουργήθηκαν γυναικεία καταφύγια και οι δικαστικοί λειτουργοί έλαβαν στήριξη ώστε να αντικατοπτρίζονται τα γυναικεία δικαιώματα στην απόδοση δικαιοσύνης.[6]

    H εξάλειψη των ανθρωπίνων (=γυναικείων) δικαιωμάτων

    Αρχές του Αυγούστου 2021, μαχητές των Ταλιμπάν μπήκαν σε γραφεία της Τράπεζας Azizi Bank στη νότια Κανταχάρ και διέταξαν 9 γυναίκες που εργάζονταν εκεί να φύγουν/ παραιτήσουν την εργασία τους, ενώ δύο μέρες αργότερα παρόμοιο σκηνικό σημειώθηκε σε υποκατάστημα της Τράπεζας Milli στη δυτική πόλη της Herat, σύμφωνα με δύο γυναίκες ταμίες που το βίωσαν. [7] Συγκεκριμένα τρεις μαχητές Ταλιμπάν με όπλα εισήλθαν στο υποκατάστημα και επίπληξαν εργαζόμενες γυναίκες που δεν κάλυπταν το πρόσωπο τους στο κοινό. Οι εν λόγω γυναίκες παραιτήθηκαν αποστέλνοντας άνδρες συγγενείς στη θέση τους.  

    Σύμφωνα με δήλωση η οποία φαίνεται να παρουσιάστηκε από τους Ταλιμπάν η οποία κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διετάχθη όπως ”όλοι οι ιμάμηδες και μουλάδες στις καταληφθείσες περιοχές παρουσιάσουν λίστα κοριτσιών άνω των 15 και χήρων κάτω των 45 για να παντρευτούν με τους μαχητές των Tαλιμπάν’ [8]. Τέτοια εξέλιξη, και η βία στην οποία θα είναι εκτεθειμένες τέτοιες γυναίκες μόνο θλίψη και τρόμο μπορούν να προκαλέσουν.

    Eκπρόσωπος των Ταλιμπάν ‘υποσχέθηκε’ την Τρίτη ότι οι εξεγερθένετες που κατέλαβαν το Αφγανιστάν τις μέρες αυτές θα σεβαστούν τα γυναικεία δικαιώματα και ότι δεν έπαιρναν εκδίκηση.[9] Φυσικά αυτό καταρρίπτεται ενόψει των πιο πάνω μαρτυριών αλλά και αυτών που θα αναφέρουμε πιο κάτω.

    Η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, Zarmina Kakar, περιέγραψε την όλη κατάσταση με τον πλέον γλαφυρό τρόπο. «Αισθάνομαι σαν ένα πουλί του οποίου καταστρέφεται η φωλιά του και δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο από το να βλέπει την καταστροφή της φωτιάς του και να κλαίει. Πούλησαν τη χώρα μας. Και στέλνουν τις Αφγανές γυναίκες πίσω στο σκοτάδι και το αβέβαιο μέλλον».

    Η Αφγανή ακτιβίστρια γυναικείων δικαιωμάτων Mariam Atahi ανέφερε σε γερμανική εφημερίδα πριν την κατάληψη της Καμπούλ ότι φοβάται ότι οι Ταλιμπάν θα τη βρούν και θα τη σκοτώσουν εάν επιτεθούν στην Καμπούλ. Φοβάται όπως ανέφερε την τιμωρία από τους Ταλιμπάν λόγω της δράσης της για τα γυναικεία δικαιώματα των τελευταίων 20 ετών, η οποία ήταν κατά των ιδεολογιών των Ταλιμπάν.[10]

    Δεν ξεχνούμε φυσικά και τη δολοφονία της Sitara Achakzai, Αφγανής προασπίστριας των δικαιωμάτων των γυναικών και μέλους του Επαρχιακού Συμβουλίου από την Kandahar του Αφγανιστάν, που σκοτώθηκε έξω από το σπίτι της το 2009 από τους Ταλιμπάν.[11]

    Στη Γενεύη, η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ Bachelet, Ravina Shamdasani ανέφερε ότι:

    οι άνθρωποι δικαίως φοβούνται ότι οι Ταλιμπάν θα διαγράψουν τα οφέλη των ανθρωπίνων δικαιώματων των τελευταίων δύο δεκαετιών καθώς οι ΗΠΑ και οι διεθνείς δυνάμεις ολοκλήρωσαν την αποχώρηση τους από το Αφγανιστάν.

    Επανέλαβε επίσης την καταδίκη του Ύπατου Αρμοστή της καταγγελθείσας βίας των Ταλιμπάν κατά των κοινοτήτων συμπεριλαμβανομένου των γυναικών, των υπερασπιστών δικαιωματων και δημοσιογράφων, και επιπλέον ανέφερε περιγραμματικά ότι:

     “οι γυναίκες ήδη σκοτώνονται και πυροβολούνται για παραβιάσεις κανόνων, ενώ κάποιο ραδιοφωνικοί σταθμοί σταμάτησαν τη μετάδοση… Στην επαρχία Balkh  ‘ακτιβίστρια γυναικείων δικαιωμάτων πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε λόγω παραβίασης ‘κανόνων'[12].

    Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα λαμβάνει επίσης πληροφορίες και εκθέσεις “μαζικών εκτελέσεων, επιθέσεων κατά νυν και πρώην κυβερνητικών εκπροσώπων και οικογενειακών τους μελών, καταστροφές σπιτιών, σχολείων και κλινικών σε ήδη καταληφθείσες από τους Ταλιμπάν  και σε επίμαχες περιοχές.

    Έκκληση στη διεθνή κοινότητα έχει απευθύνει και η Διεθνής Ένωση Δικαστών για τη στήριξη στο Αφγανιστάν . Συγκεκριμένα αναφέρει σε ανακοίνωση της ότι γυναίκες δικαστές “έχουν ήδη εκφράσει τα αισθήματα φόβου που βιώνουν για ένα μέλλον αβέβαιο και δυσοίωνο.Ανήκουν σε όσους προσπάθησαν, με την ενεργό ενθάρρυνση του δυτικού κόσμου, να εφαρμόσουν τις αξίες, τις οποίες πολλοί από εμάς θεωρούμε δεδομένες. Δεν μπορεί να αφεθούν στη μοίρα τους” (πηγή από https://www.protothema.gr/world/article/1153317/diethnis-enosi-dikaston-apeuthunei-ekklisi-sti-diethni-koinotita-gia-stirixi-sto-afganistan/).

    Συμβάσεις, Ψηφίσματα, δράσεις;

    Η τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης (1949) κατοχυρώνει την προστασία των θυμάτων των ενόπλων συγκρούσεων ενώ τα συμπληρωματικά πρωτόκολλα του 1977 διασφάλισαν την ‘προστασία’ των γυναικών από κάθε επίθεση κατά της τιμής τους, ιδίως από τον βιασμό, την καταναγκαστική πορνεία και οιασδήποτε μορφής άσεμνη.

    Σχετικό είναι και το Ψήφισμα 1325 των Ηνωμένων Εθνών το οποίο περιλαμβάνει την απαίτηση να συμμετέχουν πλήρως οι γυναίκες σε κάθε στάδιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Toν Ιούλιο του 2015 η κυβέρνηση του Αφγανιστάν ενέκρινε πρόγραμμα υλοποίησης για το εθνικό σχέδιο δράσης του Αφγανιστάν για την εφαρμογή του εν λόγω ψηφίσματος.

    Η βίαιη αντιμετώπιση των γυναικών από τους Ταλιμπάν έχει απασχολήσει παλαιότερα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με το Αφγανιστάν εκφράζεται αυτολεξεί η ανησυχία για το ότι ‘οι γυναίκες στις περιοχές που ελέγχονται από τους Ταλιμπάν ή άλλες ανταρτικές ομάδες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την ποινή του λιθοβολισμού ή της σωματικής παραμόρφωσης εάν κατηγορηθούν ότι παραβίασαν τους καταπιεστικούς κοινωνικούς κώδικες των Ταλιμπάν’.[13]

    Στο εν λόγω Ψήφισμα αναγνωρίζεται επίσης ότι, μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος ως προς τη θέση της γυναίκας στο Αφγανιστάν (όπως αναφέραμε πιο πάνω) και διαπιστώνεται η αναζωπύρωση του φόβου μιας πιθανής επιδείνωσης των συνθηκών και των δικαιωμάτων των γυναικών στο Αφγανιστάν μετά την εξαγγελθείσα για το 2014 αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων.

    • Πώς εξασφαλίζεται η εκπροσώπηση και η συμμετοχή Αφγανών γυναικών στις ‘ειρηνευτικές’ διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν ; Aυτό που γνωρίζουμε είναι ότι υπάρχουν τέσσερεις διαπραγμευτές στην ομάδα της Αφγανικής κυβέρνησης και καμία από πλευράς των Ταλιμπάν.
    • Πώς διασφαλίζονται τα δικαιώματα των γυναικών σύμφωνα με τους προαναφερόμενους νόμους αλλά και τα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών;
    • Πώς θα αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τους μετανάστες και ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες (γυναίκες, παιδιά); Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli η Eυρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να αναλάβει την ίση κατανομή μεταναστών ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές χώρες. [14]
    • Οι συζητήσεις και τα ζητήματα γύρω από τις κυρώσεις έχουν ως γνώμονα την προστασία των γυναικείων δικαιωμάτων;

    Υ.Σ. Η πιο κάτω εικόνα μιλάει από μόνη της.

    [1]https://www.nationalgeographic.com/history/article/as-the-taliban-rise-again-afghanistans-past-threatens-its-present

    [2] 1 πιο πάνω

    [3]https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/23066/4/PapoutsakisKonstantinosMsc2018%20.pdf

    [4]https://www.hrw.org/news/2021/08/05/interview-why-now-time-support-womens-rights-afghanistan

    [5]https://www.diplomatie.gouv.fr/IMG/pdf/The_Constitution_of_the_Islamic_Republic_of_Afghanistan.pdf

    [6] Afghan Women’s Rights Organization (AWRO)CEDAW Shadow Report, January 2020

    [7]https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/back-to-old-ways-taliban-forcing-women-to-marry-terrorists-give-up-their-jobs/articleshow/85300503.cms,https://www.reuters.com/world/asia-pacific/afghan-women-bankers-forced-roles-taliban-takes-control-2021-08-13/

    [8]https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/back-to-old-ways-taliban-forcing-women-to-marry-terrorists-give-up-their-jobs/articleshow/85300503.cms

    [9]https://www.npr.org/2021/08/17/1028391403/afghanistan-women-taliban-government

    [10]https://www.dw.com/en/afghan-womens-rights-activist-the-taliban-will-come-and-kill-me/a-58861827

    [11]https://amp.ww.en.freejournal.org/22391489/1/sitara-achakzai.html

    [12]https://news.un.org/en/story/2021/08/1097482

    [13]https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011IP0591&from=EN

    [14]https://www.politico.eu/article/afghanistan-refugees-eu-parliament-president-david-sassoli/

    Photo by Nahid W. (Afghan Women’s Writing Network website)

    Website | + posts

    Αφήστε μια απάντηση

    Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

    Back To Top

    Γνώρισε τα δικαιώματα σου ως προς την ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου και για μια ζωή ελεύθερη από κάθε είδους βία

    Social