Ο ουρανός δεν είναι το όριο για τη Μάριον Αλλαγιώτη | Η Μηχανικός Εφαρμογών στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος
Αυτή η ιστορία είναι μια ακόμη σημαντική ιστορία η οποία έχει σκοπό να μοιραστεί μαζί σας την εργασία και την προσωπική εμπειρία μιας νεαρής μηχανικού από τη Λεμεσό της Κύπρου.
Διαβάζοντας, πέσαμε πάνω στα στοιχεία που δημοσίευσε ο ΟΗΕ το 2021, σύμφωνα με τα οποία “ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνται στη διεθνή διαστημική βιομηχανία αντιπροσωπεύει μόλις το 20-22% του εργατικού δυναμικού- περίπου το ίδιο ποσοστό με εκείνο πριν από 30 χρόνια“, με αποτέλεσμα να καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό για εμάς να μοιραστούμε αυτή την ιστορία.
Για τη Μάριον, ο ουρανός δεν ήταν το όριο. Αντίθετα, έβαλε στόχο το διάστημα και τον πέτυχε, καθώς από το 2021 έγινε μηχανικός εφαρμογών στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Σπούδασε μηχανική στο Πανεπιστήμιο του Surrey (Masters of Engineering – MEng) και απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα (Phd) στη Μηχανική Ραδιοσυχνοτήτων και Κεραιών από το Πανεπιστήμιο του Surrey.
Η εμπειρία της Μάριον περιλαμβάνει την εργασία της ως ερευνήτρια σε θέματα μηχανικής RF και κεραιών για την Rohde Und Schwartz (γερμανική εταιρεία ηλεκτρονικών που ειδικεύεται σε όργανα/τεχνολογία μέτρησης) και την Telefonica (ισπανική εταιρεία τηλεπικοινωνιών), καθώς και ως Μηχανικός Επιχειρήσεων και Μηχανικός Συστημάτων Ραδιοσυχνοτήτων και Κεραιών για την Inmarsat, μια εταιρεία λειτουργίας δορυφόρων που προσφέρει παγκόσμιες κινητές δορυφορικές υπηρεσίες για τις αεροπορικές, ναυτιλιακές, κυβερνητικές και επιχειρηματικές βιομηχανίες.
Τι επηρέασε την απόφασή σου να ακολουθήσεις τη μηχανική;
Δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να πω με ακρίβεια τι με επηρέασε ώστε να ακολουθήσω τη μηχανική- νομίζω ότι ήταν ένας συνδυασμός πραγμάτων. Ως μαθήτρια στο σχολείο, μου άρεσαν πάντα οι θετικές επιστήμες και τα μαθήματα που σχετίζονται με τη μηχανική, όπως τα Μαθηματικά και η Φυσική. Το αρχικό μου ενδιαφέρον και πλάνο ήταν να ακολουθήσω τα Μαθηματικά- ωστόσο, θυμάμαι τους καθηγητές στο σχολείο να μου λένε (λανθασμένα) ότι τα Μαθηματικά ως αντικείμενο μπορεί να είναι περιορισμένο, ενώ η μηχανική είναι απεριόριστη. Ως εκ τούτου, ανακάλυψα τη μηχανική, η οποία είναι ένα αντικείμενο στο οποίο εφαρμόζονται σε μεγάλο βαθμό τόσο τα μαθηματικά όσο και η φυσική, κάτι που κατέληξα να βρω ότι ήταν ενδιαφέρον. Προέρχομαι επίσης από οικογένεια μηχανικών, αφού ο πατέρας μου είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός και η μητέρα μου αρχιτέκτων μηχανικός. Ως παιδί θυμάμαι να επισκέπτομαι τον επίγειο σταθμό (τηλεμεταφορά Μακάριος) στην Κύπρο, όπου εργάζεται ο πατέρας μου και θυμάμαι να βρίσκω συναρπαστικές τις τεράστιες κεραίες του επίγειου σταθμού. Νομίζω ότι ήταν ένας συνδυασμός όλων αυτών που επηρέασε την απόφασή μου να ακολουθήσω τελικά τη μηχανική.
Θυμάμαι όταν σκεφτόμουν να ασχοληθώ με τη μηχανική, ένας καθηγητής στο λύκειο μου είπε ότι θα ήταν κακή ιδέα γιατί η μηχανική είναι για τα αγόρια.
Όσο φοιτούσες στο σχολείο στην Κύπρο, έπαιξε ρόλο το σχολείο/οι καθηγήτριες/ές στην απόφασή σου να ακολουθήσεις μια καριέρα στη μηχανική;
Κατά κάποιο τρόπο ναι, γιατί με οδήγησαν μακριά από τα μαθηματικά. Πέρα από αυτό, όχι πραγματικά. Ως μαθήτρια σε δημόσιο σχολείο στην Κύπρο, δυστυχώς βρήκα η συνολική σχολική εμπειρία δεν με ενέπνευσε. Φυσικά, υπήρχαν εξαιρέσεις όσον αφορά τις καθηγήτριες/τές, αλλά μόνο λίγες. Το μεγαλύτερο μέρος της σχολικής εμπειρίας στερείτο φαντασίας , καθώς βασιζόταν αποκλειστικά στις/στου μαθήτριες/τές – στην ικανότητα συλλογής και συγκράτησης πληροφοριών, και ήταν πολύ περιορισμένο όσον αφορά την παροχή των κατάλληλων μέσων για την επιλογή της σωστής επαγγελματικής πορείας των μαθητριών/τών. Υπήρχαν μόνο λίγες πορείες σταδιοδρομίας στις οποίες οι μαθήτριες/τές θα εκτίθεντο και η γενική καθοδήγηση για τις διαθέσιμες πορείες σταδιοδρομίας ήταν περιορισμένη και σχεδόν ανύπαρκτη. Επιπλέον, υπήρχαν γενικές διακρίσεις εις βάρος των κοριτσιών και των μαθητών που δεν ενέπιπταν στον στερεοτυπικό τύπο του ‘καλού μαθητή” (ετερόφυλα αγόρια, μαθητές/τριες καλοί/ές στις θετικές επιστήμες ή στη λογοτεχνία). Οι μαθητές/τριες που δεν ανήκουν σε αυτόν τον τύπο δεν λαμβάνουν ποτέ την κατάλληλη προσοχή ή την κατάλληλη υποστήριξη για να βρουν μια επαγγελματική πορεία που τους ταιριάζει. Θεωρούσα και εξακολουθώ να θεωρώ αυτό το σύστημα ξεπερασμένο και ελπίζω να έχει αλλάξει για τη νεότερη γενιά προς το καλύτερο.
Ως επίδοξη νεαρή επιστημόνισσα, δεν εκτέθηκα ποτέ σε μεγάλο φάσμα των δυνατοτήτων που πραγματικά υπάρχουν εκεί έξω και δεν μου δόθηκαν ποτέ τα φτερά για να πετάξω. Θυμάμαι ότι όταν σκεφτόμουν να ασχοληθώ με τη μηχανική, ένας καθηγητής στο λύκειο μου είπε ότι θα ήταν κακή ιδέα γιατί η μηχανική είναι για τα αγόρια. Δεν εκτέθηκα ποτέ στον συναρπαστικό κόσμο του διαστήματος και της βιομηχανίας εξερεύνησης του διαστήματος.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) είναι ένα συναρπαστικό μέρος για να εργάζεσαι και μπορεί να προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων. Έχεις την ευκαιρία να εργαστείς με πολλά ενδιαφέροντα πρόσωπα και που σε εμπνέουν αλλά και σε εμπνευσμένα και ενδιαφέροντα έργα.
Aποφάσισες να υποβάλεις αίτηση για εργασία στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος επειδή…
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (EOΔ) είναι ένα συναρπαστικό μέρος για να εργάζεσαι και μπορεί να προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων. Έχεις την ευκαιρία να εργαστείς με πολλά ενδιαφέροντα πρόσωπα και που σε εμπνέουν αλλά και σε εμπνευσμένα και ενδιαφέροντα έργα.
Πριν από την ένταξή μου στον ΕΟΔ, εργαζόμουν ήδη στη διαστημική βιομηχανία, αλλά από τη σκοπιά των επικοινωνιών μέσω δορυφόρου. Από την ένταξή μου στον ΕΟΔ μου δόθηκε η ευκαιρία να εργαστώ σε έργα που σχετίζονται με την εξερεύνηση του διαστήματος ή σε έργα που σχετίζονται με τη χρήση διαστημικών τεχνολογιών σε εφαρμογές που θα μπορούσαν να ωφελήσουν τη Γη. Το να εργάζομαι στον ΕΟΔ σημαίνει ότι εργάζομαι σε ένα ευρύ φάσμα πραγμάτων/έργων, το οποίο όχι μόνο με βοήθησε να εξελιχθώ πολύ ως μηχανικός, αλλά σημαίνει επίσης ότι δεν γίνεται ποτέ βαρετό.
Όπως ανέφερα νωρίτερα, πριν υποβάλω αίτηση για μια θέση στον ΕΟΔ γνώριζα περίπου πώς λειτουργεί ο ΕΟΔ, γεγονός που έκανε τη φιλοδοξία μου να εργαστώ στον ΕΟΔ ακόμη μεγαλύτερη. Τώρα, μετά την ένταξή μου, δεν έχω μετανιώσει για την επιλογή μου- ο ΕΟΔ είναι γεμάτος από ενδιαφέροντα πρόσωπα και επιστήμονισσες/επιστήμονες, με ισχυρό τεχνικό υπόβαθρο, έτοιμες/ους να συνεργαστούν και να εργαστούν στενά με σένα. Επιπλέον, όταν εντάχθηκα στον ΕΟΔ, εξεπλάγην θετικά όταν διαπίστωσα ότι ο ΕΟΔ έχει αρκετές γυναίκες που εργάζονται σε πλήρεις τεχνικούς και μηχανικούς ρόλους και εξεπλάγην επίσης θετικά όταν είδα γυναίκες να έχουν διοικητικούς ρόλους και να διευθύνουν τεχνικές ομάδες. Μόνο μετά την ένταξή μου στον ΕΟΔ συνειδητοποίησα ότι ήταν η πρώτη φορά που εργαζόμουν με μια γυναίκα διευθύντρια και με αρκετές γυναίκες συναδέλφους μηχανικούς- μέχρι τώρα, συνήθως ήμουν η μόνη γυναίκα μηχανικός στην ομάδα που εργαζόμουν.
…Είναι πραγματικά λυπηρό όταν σου ανατίθεται μια εργασία για την οποία εργάζεσαι πολύ σκληρά να ολοκληρώσεις με επιτυχία και στο τέλος, κάποιος άλλος ανταμείβεται μόνο και μόνο επειδή είναι άντρας.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας σου έχεις υποστεί οποιαδήποτε έμφυλη διάκριση;
Ναι. Συχνά είναι προσβλητικό και ενοχλητικό να βλέπεις συναδέλφους με λιγότερα προσόντα ή ακόμη και ικανότητες να προχωρούν με σχετική ευκολία, ενώ μια γυναίκα πρέπει να αποδείξει πολλές φορές και σε πολλά επίπεδα ότι αξίζει να βρίσκεται στη θέση που βρίσκεται ή ότι αξίζει ακόμη και να προχωρήσει. …Είναι πραγματικά λυπηρό όταν σου ανατίθεται μια εργασία για την οποία εργάζεσαι πολύ σκληρά να ολοκληρώσεις με επιτυχία και στο τέλος, κάποιος άλλος ανταμείβεται μόνο και μόνο επειδή είναι άντρας. Και όταν λέω ‘ανταμοίβεται’, δεν εννοώ απαραίτητα οικονομικά. Και όταν λέω “ανταμείβονται”, δεν εννοώ απαραίτητα οικονομικά. Ωστόσο, ακόμη και οικονομικά έχει αποδειχθεί αρκετές φορές ότι υπάρχει μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών στις περισσότερες εταιρείες εφαρμοσμένης μηχανικής εκεί έξω. Το να υφίστασαι συνεχώς διακρίσεις ή να σε υποτιμούν οι συνάδελφοί σου μόνο και μόνο λόγω του φύλου σου επηρεάζει επίσης την ψυχολογία σου. Ακόμα και μετά από πολλά χρόνια από την ολοκλήρωση του διδακτορικού μου και μετά από πολλές τεχνικές συζητήσεις στις οποίες έχω συμμετάσχει, υπάρχουν ακόμα φορές που παραμένω σιωπηλή παρατηρήτρια μιας συζήτησης, παρόλο που έχω άποψη καθώς και εισηγήσεις να προτείνω , μόνο και μόνο επειδή θέλω να αποφύγω την υποτίμηση ή την αμφισβήτηση.
Είχατε κάποια/ον σύμβουλο/ μέντορα κατά τη διάρκεια της 5ετούς καριέρας σας, και αν ναι, πώς σας ενέπνευσε;
Δεν νομίζω ότι είχα κάποιον συγκεκριμένο μέντορα κατά τη διάρκεια της (περίπου) 5ετούς καριέρας μου στη βιομηχανία και των (περίπου) 4 ετών που εργάστηκα ως ερευνήτρια και για την εκπόνηση του διδακτορικού μου. Ωστόσο, υπήρξαν ιστορίες ανθρώπων και ιδίως γυναικών στον τομέα της επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανική και μαθηματικά (ΕΤΜΜ) που με ενέπνευσαν στην πορεία. Για παράδειγμα, όλες οι γυναίκες που συμμετέχουν σε διάφορες ομάδες Γυναικών στη Μηχανική ή Γυναίκες στην ΕΤΜΜ (είτε σε πανεπιστήμια, είτε σε οργανισμούς, είτε στη βιομηχανία) που έχουν ως στόχο να προσφέρουν έμπνευση, ενθάρρυνση και υποστήριξη στις γυναίκες, για να επιτύχουν ως μηχανικοί, επιστήμονες, ηγέτες και στοχεύουν στην προώθηση και υποστήριξη της διαφορετικότητας των φύλων και της ενσωμάτωσης στην ΕΤΜΜ .
Για ποιο πράγμα αισθάνεσαι πιο περήφανη;
Είμαι περήφανη που δεν τα παράτησα ποτέ, παρά το όχι και τόσο ευχάριστο περιβάλλον για τις γυναίκες που προσφέρει η μηχανική. Νομίζω ότι υπάρχουν τόσες πολλές ικανές και ισχυρές γυναίκες εκεί έξω που τα παράτησαν, απλώς επειδή κουράστηκαν από τον σεξισμό που υπάρχει στον κόσμο της μηχανικής. Είμαι περήφανη που προχώρησα κοιτάζοντας μπροστά.
…αν και η Κύπρος είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι μέλος πολλών Ευρωπαϊκών οργανισμών που έχουν σχέση με το διάστημα, γεγονός που το καθιστά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, για έναν Κύπριο πολίτη να εργαστεί σε Ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.
Γνωρίζεις εάν η Κυπριακή Κυβέρνηση προωθεί νέους ανθρώπους στη διαστημική βιομηχανία;
Δυστυχώς, η κυπριακή κυβέρνηση δεν βοηθά τους νέους να γίνουν μέρος της διαστημικής βιομηχανίας. Συγκεκριμένα, μιλώντας για τον ΕΟΔ,
…αν και η Κύπρος είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι μέλος πολλών Ευρωπαϊκών οργανισμών που έχουν σχέση με το διάστημα, γεγονός που το καθιστά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, για έναν Κύπριο πολίτη να εργαστεί σε Ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος. Ένα βήμα που έχει γίνει είναι ότι η Κύπρος έγινε εταιρικό κράτος μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος το 2016 και βρίσκεται υπό εξέταση για να γίνει πλήρες ή και συνδεδεμένο κράτος μέλος, ωστόσο ακόμη και με αυτήν την ένταξη οι Κύπριοι δεν μπορούν να εργαστούν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος εκτός ως εξωτερικό προσωπικό με μεγάλη δυσκολία.
Είναι πραγματικά κρίμα γιατί η διαστημική βιομηχανία είναι πολύ συναρπαστική και προσθέτει σαφέστατα αξία για οποιαδήποτε χώρα εμπλέκεται σε αυτήν. Οι ευκαιρίες που προσφέρει η διαστημική βιομηχανία είναι απεριόριστες.
Παρά τα εμπόδια που περιγράφονται πιο πάνω, ποια ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την απόφασή σου και τελικά το επίτευγμά σου να αποκτήσεις μια θέση στον ΕΟΔ;
Το γενικό ενδιαφέρον μου για το διάστημα και η φιλοδοξία μου να εξειδικευτώ περισσότερο σε αυτό. Ποιά μηχανικός στον τομέα μου δεν θα ενδιαφερόταν γι’ αυτό; Μια θέση στον ΕΟΔ έγινε στόχος μου από τη στιγμή που έμαθα για τον οργανισμό και χαίρομαι που κατάφερα να γίνω μέρος ενός τόσο ενδιαφέροντος εργασιακού περιβάλλοντος.
Το διαδίκτυο έχει γεμίσει με εικόνες από το τηλεσκόπιο James Webb με την πιο ευκρινής εικόνα γαλαξιακής συστάδα ηλικίας 4,6 δισεκ. ετών . Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν δημοσιεύτηκαν αυτές οι εικόνες; Θα μπορούσατε να εξηγήσετε με απλά λόγια τι σημαίνει αυτό για την επιστήμη πίσω από την αστροφυσική;
Όταν είδα τις εικόνες, έμεινα άναυδος όχι μόνο επειδή οι εικόνες είναι σαν έργα τέχνης, αλλά και σκεπτόμενη ότι μια ομάδα ανθρώπων (η NASA, ο ΕΟΔ και η Καναδική Διαστημική Υπηρεσία συνεργάστηκαν για την ανάπτυξη του τηλεσκοπίου) κατάφερε να αναπτύξει αυτό το απίστευτο μέσο που θα μας βοηθήσει να εξερευνήσουμε το σύμπαν- και μόνο αυτή η σκέψη με κάνει να νιώθω τόσο δυνατή. Πέρα από αυτό, και από την επιστημονική σκοπιά αυτές οι εικόνες είναι ένα τεράστιο επίτευγμα και είναι το αποτέλεσμα δεκαετιών σχεδιασμού, ανάπτυξης, έρευνας και μηχανικής. Το τηλεσκόπιο James Webb μπορεί να “δει” πάνω από 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά και ουσιαστικά θα επιτρέψει στους επιστήμονες και τους αστρονόμους να εξερευνήσουν την προέλευση – του σύμπαντος, των γαλαξιών, των άστρων και ενδεχομένως της ζωής. Θα επιτρέψει στους επιστήμονες και τους αστρονόμους να εστιάσουν στο πρώιμο Σύμπαν, ενώ θα αποδώσει γνώσεις για αντικείμενα στο διάστημα που η ύπαρξή τους ήταν γνωστή αλλά δεν υπήρχαν διαθέσιμες πληροφορίες για το πώς και πότε σχηματίστηκαν. Το τηλεσκόπιο James Webb ουσιαστικά μας δίνει φως από το πρώιμο σύμπαν, στα πρώτα 500 εκατομμύρια χρόνια του.
Γνωρίζεις αν οι θρησκευόμενοι άνθρωποι διστάζουν να πιστέψουν ευρήματα όπως τα παραπάνω;
Όχι ειδικά για τις προαναφερόμενες εικόνες, αλλά γενικά, γνωρίζω θρησκευόμενους ανθρώπους που διστάζουν να πιστέψουν τα επιστημονικά γεγονότα επειδή η θρησκεία λέει το αντίθετο. Ωστόσο, ειδικά στην εξερεύνηση του διαστήματος, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του σύμπαντος και το πόσο περίπλοκες μπορεί να είναι οι επιστήμες, μπορώ να καταλάβω την ανάγκη κάποιου να πιστέψει στον Θεό (οποιονδήποτε Θεό)- αφού μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να κατανοήσει κανείς την αλήθεια για την ισορροπία και τη μαγεία που υπάρχει στο σύμπαν. Οι επιστήμες που μας βοηθούν να εξερευνήσουμε το σύμπαν μπορεί να είναι περίπλοκες και δυσνόητες, για τους μη επιστήμονες, τους μη ερευνητές, τους μη μηχανικούς- και ίσως η επικοινωνία της επιστήμης με το κοινό να είναι πράγματι κάτι που η επιστημονική και ερευνητική κοινότητα έχει αποτύχει να κάνει. Ίσως ήρθε η ώρα η επιστημονική και ερευνητική κοινότητα να αρχίσει να εργάζεται πιο σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση.
Τίποτα δεν χαρίζεται σε αυτή τη ζωή, οπότε γιατί εμείς, ως γυναίκες, να χαρίσουμε τα όνειρά μας, μόνο και μόνο επειδή έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας ότι δεν ταιριάζουμε στον στερεοτυπικό ανδροκρατούμενο κόσμο της μηχανικής;
Τι συμβουλές θα δίνατε σε νεαρά κορίτσια και γυναίκες που σκέφτονται να αναπτύξουν την επαγγελματική τους καριέρα στον τομέα της μηχανικής και του διαστήματος;
Η συμβουλή μου θα ήταν να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Τίποτα δεν χαρίζεται σε αυτή τη ζωή, οπότε γιατί εμείς, ως γυναίκες, να χαρίσουμε τα όνειρά μας, μόνο και μόνο επειδή έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας ότι δεν ταιριάζουμε στον στερεοτυπικό ανδροκρατούμενο κόσμο της μηχανικής;
Αφήστε μια απάντηση