Παροχή δωρεάν νομικής αρωγής σε ιδιωτική αγωγή- Wishful thinking?
Στην Κύπρο η νομική αρωγή σε πολιτική υπόθεση μεταξύ ιδιώτων δεν μπορεί να ταξινομηθεί ως πολιτική διαδικασία για την οποία προβλέπεται δυνατότητα χορήγησης νομικής αρωγής.
Επομένως ένα θύμα βίας, παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης το οποίο δημοσιεύει αυτό που υπέστη και βρεθεί αντιμέτωπο με δικαστική αγωγή για δυσφήμιση ιδαίτερα από ένα οικονομικά ισχυρότερο πρόσωπο, δεν έχει δικαίωμα να αιτηθεί νομική αρωγή.
Το Σύνταγμα
Τo δικαίωμα πρόσβασης στο δικαστήριο είναι θεμελιώδες και προστατεύεται από το μέρος ΙΙ του Κυπριακού Συντάγματος και συγκεκριμένα στο άρθρο 30 .1.
Προστατεύεται επίσης και από το Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής σύμβασης Δικαιωμάτων του Ατόμου (ΕΣΔΑ) όπως θα αναφερθεί στην πιο κάτω υπόθεση.
Όπως λέχθηκε, η νομική αρωγή αποτελεί μια αναγκαιότητα σε κάθε κράτος και κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να την απαιτήσει όπως απαιτεί και ένας ασθενής δωρεάν θεραπεία. [1]
Justice is the ultimate healer of sexual & gender-based violence & yet too often, perpetrators abuse with impunity.
— Dr. Natalia Kanem /she/her/ella/ (@Atayeshe) December 4, 2019
Access to legal aid & justice support is crucial in seeking the accountability that victims & survivors need & deserve.#16Days #ENDViolence pic.twitter.com/eO0IfxiRw2
Mclibel case
Στην Αγγλία, η δωρεάν νομική αρωγή δεν είναι συνήθως διαθέσιμη σε αγωγές λιβέλου εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις.
Η πιο κάτω υπόθεση όμως η οποία παραπέμφθηκε στο ΕΔΑΔ άλλαξε τα δεδομένα.
Η εταιρεία fast food McDonald’s μήνυσε δύο Βρετανούς περιβαλλοντικούς ακτιβιστές για συκοφαντική δυσφήμηση, επειδή κυκλοφόρησαν φυλλάδιο επικρίνοντας τις πρακτικές της εταιρείας για την προμήθεια των κρεάτων τους.
Οι δυο ακτιβιστές δεν εκπροσωπούνταν νομικά ως επί το πλείστον, καθώς η δωρεάν νομική βοήθεια δεν είναι διαθέσιμη σε υποθέσεις δυσφήμησης.
Η εταιρεία “McDonalds” κέρδισε και οι ακτιβιστές παρέπεμψαν την υπόθεσή τους στο ΕΔΑΔ ισχυριζόμενοι ότι το Αγγλικό δίκαιο για λιβέλους και η έλλειψη πλαισίου παραχώρησης νομικής αρωγής προς αυτούς, τους ανάγκασε να αντιπροσωπεύσουν τον εαυτό τους.
Το ΕΔΑΔ αποφάσισε ότι η άρνηση της Αγγλικής Κυβέρνησης στο δικαίωμα για νομική αρωγή και η άρνηση του δικαιώματος πρόσβασης σε δίκαιη δίκη (λόγω του της πολύπλοκης και καταπιεστικής φύσης των Αγγλικών νόμων δυσφήμισης) παραβίασε το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το ΕΔΑΔ επίσης αποφάσισε ότι παραβιάστηκε το Άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης (δικαιώματα στην ελευθερία της έκφρασης) λόγω της επιδίκασης υπέρμετρης αποζημίωσης. Δεν υπήρχε η αρχή της “ισότητας των όπλων” μεταξύ των δύο πλευρών. [2]
Συμπέρασμα
Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου του άρθρου αυτού είναι ότι όχι, δεν αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός η παροχή δωρεάν νομικής αρωγής στις πιο πάνω περιπτώσεις υπό προϋποθέσεις, απλώς θα πρέπει να τροποποιηθεί ο υφιστάμενος νόμος.
Υπέρ της δωρεάν νομικής αρωγής
O Mark Stephens, μέλος του Συμβουλίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Διεθνούς Δικηγορικού Συλλόγου, ο οποίος στο μεταξύ ενήργησε δωρέαν τους πιο πάνω ακτιβιστές, πιστεύει ότι:
“η νομική αρωγή πρέπει να είναι διαθέσιμη για θύματα κακοποίησης τα οποία καταπολεμούν αγωγές και αξιώσεις δυσφήμισης και όταν δεν υπάρχει ισότητα των όπλων (λόγω της ανισότητας του πλούτου) σημαίνει ότι άνθρωποι με χρήματα και δύναμη μπορούν να οδηγήσουν στην αποσιώπηση των προσώπουν που δεν έχουν τέτοια δύναμη και πλούτο. Όταν ένας κακοποιητής, ή έστω ένας κατ’ισχυρισμό κακοποιητής χρησιμοποιεί νομοθεσίες λιβέλου με επιτυχία με σκοπό την αποσιώπηση ενός θύματος και την έκθεση του, τότε οι εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις εφαρμόζονται και πρέπει η νομική αρωγή να είναι διαθέσιμη σε μια γυναίκα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της”. [3]
Photograph: Martin Godwin/The Guardian
Αφήστε μια απάντηση